इच्छा

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
यहाँ जाएँ:भ्रमण, खोजें
हिन्दी प्रिय, सुखद वस्तु को प्राप्त करने की मनोवृत्ति, कामना, चाह जैसे- धन की इच्छा, परमात्मा या महाशक्ति की इच्छा का एक प्रकार, लीला-शक्ति, परम शिव की एक शक्ति जिसके जागृत होने पर वे सृष्टि करते हैं।[1] उदाहरण-सर्ग इच्छा का है परिणाम- प्रसाद[2]
-व्याकरण    धातु, स्त्रीलिंग- ईष्ट
-उदाहरण  
(शब्द प्रयोग)  
निज इच्छा निर्मित तनु माया गुन गो पार-[3]
-विशेष    इच्छा द्वेष: सुखं दु:खं संघातश्चेतना धृति: ।

एतत्क्षेत्रं समासेन सविकारमुदाहृतम् ।।6।।[4]

-विलोम   अनिच्छा
-पर्यायवाची    इच्छा, अनुकांक्षा, अभिप्राय, अभिलाषा, अर्थ, आकांक्षा, आरजू, आशा, आस, इरादा, इश्तियाक़, इष्टि, एषणा, कांक्षा, काम, कामना, काम्या, क्षुधा, ख़्वाहिश, चाव, चाह, चाहत, जी, तबीयत, तमन्ना, तलाश, दिल, दृष्टि, दोहद, नीयत, परवा, प्यास, प्रार्थना, भूख, मंशा, मतलब, मन, मनीषा, मनोकामना, मनोभाव, मनोरथ, मनोवांछा, मरज़ी, माँ, मुद्दा, मुराद, राग, रुचि, लाषा, वांछा, वासना, शौक़, साध, स्पृहा, हवस, हाजत, हिर्स, रुचि, आस्वाद, ज़ौक़, तबीअत, दिलचस्पी, पसंद, रस, शौक़, स्वाद
संस्कृत [इष्+ श+ टापू] कामना, अभिलाषा, रुचि-इच्छया- रुचि के अनुसार, गणित में प्रश्न या समस्या, व्यकरण में सन्नन्त का रूप
अन्य ग्रंथ
संबंधित शब्द
संबंधित लेख
अन्य भाषाओं मे
भाषा असमिया उड़िया उर्दू कन्नड़ कश्मीरी कोंकणी गुजराती
शब्द इच्छा, कामना इच्छा, कामना ख़्वाहिशं आस, बयक यछा इच्छा, मरजी, रुचि
भाषा डोगरी तमिल तेलुगु नेपाली पंजाबी बांग्ला बोडो
शब्द इच्चै, विरुप्पम् कोरिक, इच्छा इच्छा इच्छा, आकांक्षा (क्खा)
भाषा मणिपुरी मराठी मलयालम मैथिली संथाली सिंधी अंग्रेज़ी
शब्द इच्छा आग्रहं, इच्छा इछा Desire, Intent

अन्य शब्दों के अर्थ के लिए देखें शब्द संदर्भ कोश

टीका टिप्पणी और संदर्भ

  1. शैवमत
  2. कामायनी, श्रद्धा
  3. तुलसी (रामचरितमानस 1/112
  4. गीता 13:6